آموزش تنظیم گین آمپلی فایر

سلام دوستان

از اونجایی که نیاز این مقاله در سایت احساس میشد,  به  درخواست کاربران نحوه تنظیم اصولی گین آمپلی فایر را بررسی میکنیم. امید میرود که مطالب ارایه شده مفید واقع گردد.

مقدمه:

باید همواره به عنوان یک اصل توجه داشت که بالا بردن گین به هیچ عنوان به معنی بالا بردن ولوم خروجی نیست! بلکه این فرآیند به منظور جلوگیری از اعوجاج سیگنال صورت میگیرد تا سیگنالی یکدست و تمیز به هر گونه درایور (باند, کامپ, میدرنج, میدبیس, میدووفر, توییتر, ساب و ...) برسد. از این رو تنظیم گین تنها برای یکی کردن ولتاژ خروجی پخش با ولتاژ ورودی آمپ مورد استفاده قرار میگیرد.

ولتاژ ورودی پخش ها نیز همواره متفاوت هستند اما در عین حال برای مدل های موجود بازه های 2v / 2.5v / 3.2v / 4v / 5v / 6v  دارند. همچین ولتاژ  ورودی آمپ ها نیز با یکدیگر تفاوت دارد.  برخی از آمپ ها ولتاژ ورودی بیشتری دارند و برخی کمتر....

شرح:

گام اول برای تنظیم گین آگاهی از ولتاژ خروجی پخش است. در یک استاندارد کلی میتوان اینطور بیان کرد که چنانچه در یک سیستم ایده آل, ولتاژ خروجی پخش با ولتاژ درجه بندی شده آمپ یکی باشد گین تنظیم است و تا آخرین ولوم پخش شاهد پدیده clipping یا درهم ریزی صدا نیستیم و میتوانیم صدایی ایده آل را بدست آوریم.

اما نکته مورد توجه آنجاست که در عمل همواره از ایده آل ها دور هستیم و این موضوع از 3 عامل نشعت میگیرد:

1. برق سیستم و افت ولتاژ

2. نبود معیار ثابت برای درجه بندی در آمپ ها

3. حقیقی نبودن توان های ارایه شده توسط شرکت ها

بررسی 1) تقریبا بیش از 90% توان اعلامی شرکت ها در ولتاژ 14.4 ولت لحاظ شده است. از این رو زمانی که برق سیستم به هر دلیلی ضعیف تر است توان ارایه آمپ هم کمتر خواهد شد. بنابراین برای آمپی که به عنوان مثال 60rms توان در خروجی ارایه میدهد و حتی توان باند هم 60rms است, نمیتوان در برق 13 ولت توقع گرفتن توانم 60rms داشت!! در نتیجه بنا به فاکتورهای مختلف این امر همواره اجتناب ناپذیر است.

بررسی 2) بسیاری از آمپ ها در تنظیمات Gain Sens یا همان Level درجه بندی ولتاژ را درج نکرده اند و تنها به مقادیر min و max (حداقل و حداکثر) و normal و high (متوسط و بالا) بسنده کرده اند. بنابراین جز خواندن کاتالوگ زبان اصلی محصول نمیتوان به یقین گفت که منظور از high برای ولتاژ 4 / 5 / 6 ولتی است و یا بالعکس! این نکته نیز دقیقا بدان معنیست که تضمینی در این حالت برای دقت در تنظیمات وجود ندارد.

بررسی 3) این روزها مشخصات درج شده محصول برای بسیاری از شرکت ها به یک تبلیغ تجاری بدل شده است (حال فرقی هم نمیکند که این تبلیغ برای دنیای سیستم های صوتی باشد یا خرید یک پیراهن ساده به اصطلاح نانو یا تلفن همراه و خودرو) که این ضرورت انتخاب آگاهانه تر را طلب میکند! از این رو آمپ های فراوانی هستند که به اندازه توان ذکر شده قدرت راه اندازی ندارند و در مقابل معدود آمپ هایی هم وجود دارند که بیشتر از انتظار توان راه اندازی را از خود نشان میدهند. این مسیله همچنین در مورد درایورها و حتی هدیونیت ها نیز صادق است که البته با یک اندازه گیری vp-p سیگنال توسط اسکوپ میتوان به سادگی متوجه شد که pre amp ذکر شده برای یک هدیونیت 4 ولتی در عمل 3.2 ولت را نیز به زور ارایه میدهد!!!

روش های تنظیم گین آمپلی فایر:

روش اول: تنظیم گین توسط مولتی متر

در این روش با استفاده از ولت متر خروجی آمپ اندازه گیری میشود. با توجه به رابطه:

 {Prms = V² rms / Rrms} که در آن Prms  توان موثر** Vrms ولتاژ موثر به توان دو** Rrms مقاومت موثر میباشد, گین به میزان عدد بدست آمده اندازه گیری میشود.

به عنوان مثال برای یک باند با توان 100rms که مقاومتی 4 اهمی دارد با توجه به رابطه, ولتاژ دو سر باند با اندازه گیری ولت متر نباید از 20v تجاوز کند و با تست تجربی از مجذور این عدد نیز pre amp هدیونیت میباید از رادیکال عدد 20 یعنی 4.5v تشکیل شده باشد. بنابراین با هدیونیتی که 4.5v در pre خود ارایه میدهد و باند با مشخصات توان 100rms و امپدانس 4 اهم است, روی ولتاژ 20v صدایی عاری از دیستورت در اختیار خواهیم داشت.

نکته 1: در این تنظیم اکولایزرها در حالت flat باید قرار داشته باشند.

نکته 2: در این روش لازم است که کویل های باند یا ساب به آمپ وصل باشد و سپس ولتاژ دو سر باند اندازه گیری گردد چرا که زمانی که درایور به آمپ متصل نیست علناً افت توان اهمی - سلفی (که با کاهش مقاومت همراه است) لحاظ نخواهد شد. در نتیجه ولتاژ خروجی بالاتر از مقدار حقیقی که وجود دارد نشان داده خواهد شد.

نکته 3: برای اندازه گیری موارد فوق ولت متر در حالت AC و رنج 0 تا 100v قرار داده شود.

نکته 4: دقت مولتی متر و کالیبره بودن آن بسیار حایز اهمیت است بنابراین به هر مولتی متری اعتماد نکنید.

روش دوم: تنظیم گین توسط اسیلوسکوپ

در این روش که دقیق ترین فرآیند برای تنظیم گین محسوب میشود میتوان به سیگنالی کاملا خطی و به دور از اعوجاج دست یافت. دقت این روش نیز کاملا حاصل نمایش شکل موج آمپلی فایر توسط اسکوپ خواهد بود که باعث میشود سیگنال اعوجاج شده در همان ابتدا روی اسکوپ نشان داده شود. در عین حال از آنجایی که برای رسیدن به این مهم, وجود دستگاه گران قیمتی چون اسیلوسکوپ نیاز خواهد بود و جدا از آن کاربر میباید نحوه کارکرد (چون V/div ** T/div ** offset و ...) دستگاه را بداند, بهره گیری از فانکشن اندکی دشوار خواهد بود ولی در مجموع به دلیل دقت بالای این روش و اهمیت آن در تنظیم گین (به خصوص در سیستم های hi-end) از این روش نیز استفاده خواهد شد و خروجی آمپ توسط پراب به روشنی مشاهده میگردد.

نکته 1: از یک فایل رکورد شده با بازه فرکانسی 50hz برای اجرای صوت استفاده گردد.

نکته 2: به مانند روش قبل تمامی تنظیمات در حالت flat یا صفر قرار داده شوند.

نکته 3: شکل موجی که دامنه آن (Vp-p) به شکل کله قند یکدست و عاری از شیب یا اصطلاحا بریدگی سیگنال باشد, clipping وجود ندارد.

نکته 4: طبق تجربه صورت گرفته اگرچه ممکن است برای یک هدیونیت پایونیر که ولوم 62 تایی دارد, در ولوم 50 به بعد شکل موج clipp شده را ببینیم اما تا فهم درهم ریزی صدا و دیستورشن همچنان فاصله داریم.

روش سوم: تنظیم گین شنیداری

روش شنیداری تنظیم گین که پیشتر به کرات از آن در بخش های مختلف سایت یاد شده, مرسوم ترین روش تنظیم گین آمپلی فایر به شمار میرود. صرف حداقل زمان, بدون هزینه و با کمترین امکانات دلیل بر آن شده که حتی شرکت های سازنده نیز از این روش برای تظابق Level آمپ و هدیونیت در کاتالوگ ها استفاده نمایند. اصولا در تنظیم گین به صورت شنیداری دقت گوش میتواند کمک زیادی به تنظیم هرچه بهتر گین بکند. اما در عین حال حتی با دقت پایین تر گوش در فهم شروع درهم ریزی, باز میتوان کاملا از نتیجه بدست آمده خرسند بود. جدا از مطلب عنوان شده, سلیقه شنیداری دامنه صدا و موزیکی که عموما با ولوم های بالا, میانی یا پایین تر گوش میدهید نیز میتواند از عوامل تایین کننده برای رسیدن به حداکثر راندمان قلمداد شود.

اما برای تنظیم گام به گام گین به روش شنیداری مراحل ذیل را دنبال کنید:

گام اول: برای تنظیم خاص هر درایور بهتر است تنها و تنها همان درایور صداگیری گردد. به عنوان مثال وقتی که شما یک جفت باند و یک ساب در اختیار دارید بهتر است در همان ابتدا (زمانی که هدیونیت خاموش است) به سراغ صندوق رفته و rca ساب را از روی آمپ باز کنید تا برای تمرکز هرچه بیشتر روی صدا, فقط همان باند روشن باشد تا درگیر تاثیر صدای ساب روی باند نشوید! (این موضوع برای سایر باندهای موجود یا استیج جلو نیز صادق است)

گام دوم: در این مرحله تمامی تنظیمات آمپ را در حالت صفر قرار دهید.
گام سوم: به سراغ هدیونیت رفته و این مراحل را برای پخش نیز تکرار کنید در نتیجه تمامی تنظیمات پخش (از اکولایزر دستی گرفته تا hpf و lpf و bass boost و loudness و fader و position و s.retreview و  (… روی صفر قرار خواهند گرفت. هر چند که با reset کردن هدیونیت این فرآیند تسریع خواهد شد.

گام چهارم: اکنون خودرو را به یک فضای آرام و بی صدا برده تا نویز اطراف دقت تمرکزتان را نکاهد.

گام پنجم: یک آهنگ با کیفیت که اولاً همه فرکانسها را شامل باشد, ثانیاً آن را بیشتر شنیده باشید و گوشتان با آن آشنایی داشته باشد را انتخاب نمایید. (ترجیحا CD و با فرمت audio به صورت Track و در صورت عدم موجودی از mp3 با کیفیت 320)  بهره مند شوید.

گام ششم: حال با اجرای آهنگ ولوم را تا 90% بالا برده و مثلا برای هدیونیت های پایونیری (از 62 ولوم حداکثری) روی ولوم 55 و برای هدیونیت های کنوودی (از 35 ولوم حداکثری) روی ولوم 30 مزیک را اجرا کنید.

گام هفتم: به سراغ صندوق رفته و میزان گین یا همان Level آمپ را آرام آرام بالا ببرید و این کار را تا جایی ادامه دهید که علی الرقم بیشتر شدن صدا در هم ریزی آن به گوش نرسد! به طوری که اگر مجددا ذره ای مقدار گین را بالا ببرید, صدا خراب شود و مجبور باشید ولوم گین را به همان اندازه به عقب باز گردانید.

گام هشتم: پس از تنظیم گین بنا بر نوع سلیقه میتوانید سایر مقادیر آمپ را جهت هر چه بهتر شدن صدا تغییر دهید و به ازای هر تغییر خروجی صدا را با حالت flat مقایسه نمایید تا بهترین تغییرات اعمال گردد. به عنوان مثال اگر تنظیمات آمپ را برای یک باند بیضی انجام میدهید میتوانید hpf آمپ را روی 80hz  تا 120hz قرار دهید تا برای دقت بیشتر ووفر فرکانس های زیر 80hz حذف گردند. همچنین به عنوان مثال اگر تنظیم آمپ را برای ساب انجام میدهید میتوانید lpf آمپ را روی 100hz تا 60hz قرار داده تا برای گرفتن فرکانس های Low ساب تمرکز بهتری در اجرای فرکانس های پایین داشته باشد.

گام نهم: آمپ شما هم اکنون تنظیم است, اگر صدای خام و flat بدست آمده برایتان راضی کننده است نیازی به تغییرات اضافه تر در هدیونیت ندارید. در غیر اینصورت و برای تنظیمات تکمیلی تر میتوانید در محیطی ساکت و با صرف وقت هر اکولایزر را به ترتیب بررسی کرده و مطابق سلیقه تنظیم نمایید. (بهترین تنظیمات برای یک صدای طبیعی و کیفیتی بدون اغراق ترین اکولایزر است و برعکس برای یک صدای قدرتی و پر حجم دادن اکولایزر میتواند با رنگ شدگی صدا خروجی را هیجانی تر جلوه دهد.)

گام دهم: با خاموش کردن مجدد هدیونیت و اتصال دوباره rca باز شده به روی آمپ, آخرین مرحله تنظیم گین به پایان رسیده است.

به امید آن که صدای مدنظر حاصل شود.

هنر صدا گرفتن است پس برای آن انرژی بگذارید!

با آرزوی موفقیت

حامی